Betekenis matchfixing

Matchfixing is een fenomeen in de sport dat bij allerlei verschillende soorten sport voorkomt. In veel gevallen is matchfixing strafbaar, wanneer het gaat om omkoping, corruptie of het witwassen van crimineel geld. In veel gevallen ontstaat matchfixing door onderbetaling of door enig geldelijk gewin. In een aantal uitzonderlijke zaken gaat matchfixing om respect voor de tegenstander.

In veel gevallen kan er sprake zijn van matchfixing. Matchfixing is dan ook niet nieuw. Al sinds het begin van de vorige eeuw bestaat matchfixing. De Raad van Europa en verschillende professoren deden onderzoek naar wat matchfixing precies is. Wij lazen deze onderzoeken en kwamen tot een conclusie.

Wat is matchfixing precies?

Matchfixing wordt in het Nederlands ook wel eens wedstrijdvervalsing genoemd. Waar het op neer komt, is dat de uitslag van de website van tevoren al bewust vastgezet is. Er zijn uiteraard wedstrijden binnen sporten waarvan men logischerwijs op voorhand al kan weten wie er gaat winnen. In zo’n geval is er geen sprake van matchfixing. Matchfixing is volgens Spapens en Olfers zelfs een “intentionele regeling om een valselijke wijziging te bekomen van het resultaat.”

Dat betekent in de praktijk dat tegenstanders, spelers, scheidsrechters of andere deelnemers aan een wedstrijd of competitie van tevoren afspreken hoe het eindresultaat zal worden. Normaal gesproken is een sportcompetitie of wedstrijd altijd onvoorspelbaar en kan er toevallig verloren of verloren worden. Bij matchfixing is er geen sprake meer van toeval. Het onvoorspelbare karakter van de sport wordt tenietgedaan en in veel gevallen worden de uitslagen van wedstrijden op die manier vervalst. In de praktijk betekent dit, dat vaak degene die de wedstrijd fikst of een derde partij daarvan (financieel) voordeel van ondervindt. De sportiviteit van de sport gaat dus verloren.

Betekenis matchfixing voor de sport

Matchfixing of wedstrijdvervalsing heeft een negatief effect op de sport. In veel gevallen is het mogelijk om te wedden op de uitslag van een sportcompetitie of wedstrijd. Dit gaat aan de hand van wedkantoren. Er wordt soms veel geld op de uitslag ingezet. Daardoor is het voor criminelen financieel gezien effectief om op voorhand al de uitslagen te bepalen. Zo kan men veel geld winnen middels het gokken.

Concreet gezien ontstaat matchfixing vaak als scheidsrechters of spelers zich laten omkopen. Het kan dan gaan om een geldbedrag dat wordt geboden, maar ook door het betalen in natura. Bijvoorbeeld door een speler of scheidsrechter om te kopen met een mooie auto. Een andere vorm van matchfixing kent voor degene die de wedstrijd beïnvloedt alleen maar verliezen: in het geval van morele dwang.

Elke vorm van wedstrijdvervalsing of matchfixing is weer anders. Binnen het wielrennen bestaat bijvoorbeeld bij matchfixing een afspraak dat de winnaar de verliezers binnen de kopgroep moet betalen. In veel gevallen wint toch de beste wielrenner, maar de renners die in de kopgroep zitten worden zo niet gemotiveerd om voorop te blijven of de wedstrijd te winnen. Zonder afspraak zou de uitslag mogelijk anders zijn. Ook bij zo’n morele afspraak kan er al sprake zijn van matchfixing.

Matchfixing bestaat doorgaans in twee soorten: sportgerelateerd en gokgerelateerd. Bij een sportgerelateerde situatie gaat het om omkopen voor een sportief doel. Bijvoorbeeld: als twee voetbalclubs expres de uitslag beïnvloeden, gaan ze beide een ronde door in het kampioenschap. Als ze eerlijk spelen, gaat maar een van de twee door. Deze sportieve matchfixing is bedoeld om bijvoorbeeld promotie te maken of om niet te degraderen.

Een ander geval van matchfixing is gokgerelateerde. Er worden dan spelers omgekocht, omdat er geld is ingezet door criminelen op een bepaalde overwinning. Dit geld waarmee spelers worden omgekocht, is vaak zwart, crimineel geld. Ook het ingezette bedrag kan zwart geld zijn, waardoor gokkantoren onbewust mee kunnen werken aan het witwassen van geld van criminelen.

Uit onderzoek van De Waegeneer werd bijna zes procent benaderd voor matchfixing. In 72,2 procent wilden spelers daaraan meewerken. Niet het geldelijk gewin, maar het vermijden van degradatie in de competitie was toen een belangrijke reden om wedstrijden te fiksen.

Is matchfixing strafbaar?

Matchfixing is in Nederland verboden. De afgelopen jaren heeft het Openbaar Ministerie zich steeds meer bezig gehouden met onderzoek naar matchfixing. Vooral in het buitenland komt matchfixing vaak voor. Toch is matchfixing - het beïnvloeden van een wedstrijd - op zich niet strafbaar, maar wel moreel verwerpelijk. Het is dan ook lastig om personen die zich inlaten met matchfixing voor de rechter te dagen. Het Openbaar Ministerie kan in de praktijk matchfixing maar lastig bewijzen, waardoor het ook lastig tegen te gaan is.

Toch zijn er wel manieren om matchfixing voor de rechter veroordeeld te krijgen. We kijken dan naar de wettelijke betekenis van het woord. Bij matchfixing komen verschillende aspecten kijken, zoals bijvoorbeeld omkoping of bedreiging door criminele organisaties. Het gaat dan om geldelijk gewin. De betekenis van matchfixing is in dit geval dat spelers niet eerlijk en sportief een wedstrijd afleggen om zo geld te verdienen.

Matchfixing is in wettelijke zin wel strafbaar, als er bijvoorbeeld sprake is van omkoping. Bijvoorbeeld aan de hand van geld, of door sportieve omkoping. Corruptie is strafbaar. In sommige gevallen kan er ook belastingfraude bij komen kijken, of wordt crimineel geld door spelers witgewassen. Clubs worden ook wel eens onderzocht op matchfixing, bijvoorbeeld door de geldstromen van de clubs te analyseren. Sporters en clubs kunnen dus voor de aspecten van matchfixing wel vervolgd worden, omdat zij zich inlaten met strafbare zaken.

Het Openbaar Ministerie hanteert geen strafbare betekenis voor matchfixing, maar bekijkt per geval welke wetten er overtreden worden. Het is soms ook maar lastig te bewijzen, want omkopers leggen vaak geen verklaringen af. Er is geen belang voor hen om dat wel te doen. Bovendien is niet iedere betwistbare uitslag ook meteen het resultaat van matchfixing. Wel worden verschillende zaken zoals ongebruikelijk hoge inzetten bij gokkantoren in de gaten gehouden. De wettelijke betekenis van matchfixing omvat dus verschillende strafbare zaken.